Туркэд Түргэн Тусламж

Цагдаа 155
Түргэн 112
Гал түймэр 110
Номер лавлах 11811
Анкара дахь Монгол Улсын Элчин Сайдын Яам
Хаяг: A.Fethi Okyar sokak No.4, Oran, Çankaya 06700 Ankara, Turkey
утас: (0090) 312-4921028, (0090) 312-4921027 Факс (0090) 312-4921064
Бүтэн сайн бүр 3 цагаас болдог Монголчуудын цуглаан (Христын цуглаан)
Хаяг: Osmanbey, Halaskar Gazi cad, Yasan iş merkezi, no:234 kat:8 Şişli İstanbul

Турк Улсад айлийн ажилд зуучилна.

Сүүлийн 2 долоо хоногт Кумкапид байдаг гадаад- -уудын хэсэг (Yabancılar şubesi) рүү 3 ч удаа очив. 8 эрэгтэй 5 эмэгтэй нийт 13 Монгол байгаагаас 3 нь 7 сарын нэгний хэрэгт оролцон хашаа байшин шатаалцсан хүнд гаруудаас тул Монгол буцах хүсэлгүй байгаа бөгөөд 7.1нд оролцсон түүнээс гадна Монгол лалын шашинтайн улмаас гадуурхагддаг гэсэн шалтгаанаар Туркэд хоргодох эрх гуйх аж. Үлдсэн 10-г нь дээр дурьдаж байсан ОУБ-н (ИОМ) шугамаар зардал, виз хэтэрсэн хугацааны төлбөрөөс чөлөөлөн явуулахаар болов.

Гадаадуудын хэсгийн талаар өмнө нь таагүй зүйлс сонсож байсан болохоор анх очихдоо жаахан цэрвэснийг нуугаад юүхэв. Гэтэл очоод, тэнд байгаа Монголчуудтайгаа ярихад тэрхүү газар гадуур яригддаг шиг "аймшгийн байшин" биш бүр ч зарим тогтсон хаяггүй гудамжаар амьдарч байсан цаашлаад хамгийн багадаа 13 лаа 3 өрөө байранд амьдардаг зарим нэгэнд ордон шиг санагдсан гэх. Саруулхан өрөөнд 26 ор зэрэгцүүлэн тавьсан байдаг аж. Өглөө арваас өглөөний цай, өдөр хоёроос өдрийн хоол, орой наймаас оройн хоол гээд өдрийн гурван хоол өгдөг гэнэ. Өдөр оройдоо нэг хоёрдугаар хоол идээд, халуун усанд ороод хийх юм олдохгүй жаахан уйддагийг эс тооцвол болоод л байна гэж байх.

За гадаадын хэсгийн залруулгын дараагаар тэнд байгаа Монголчуудаас ажигласанаа хальт сийрүүлчихэе.

ТЭД(нээс)

* 20-35 насны 13 хүнээс нэг нь л дээд боловсрол эзэмшсэн байсан.
* Ихэнх нь (11 нь) дээрх шиг сарын 600-1000 хүртэл цалинтай айлын ажилд зуулчилана гэсэн зарын дагуу зуучлагчидтайгаа холбогдсоныг
* Бүгд хашаа байшингаа, байраа барьцаанд тавиад мөнгө зээлж зуучлагчидад 1500-2000 америк доллар төлөн ирсэн гэх
* Овойж оцойтол мөнгө хийхээр ирсэн Туркэд ажил олохгүй, цалингаа хулхидуулсан зэрэг шалтгаанаар өрөө төлж чадаагүйн улмаас тэдний хоёр нь ч барьцаанд тавьсан хашаа байшингаа алдан, эхнэр хүүхэд нь ээж аав дээрээ амьдарч байгаа гэх
* 13-аас 12 нь энд тогтсон ажилгүй, өнөөдөр гар дээр нь бэлэн мөнгө байхгүй, 1 сараас 2 жилийн хугацаанд энд байхдаа 3-20 магадгүй түүнээс их ажил сольсон бас багагүй хугацаанд ажилласан хөлсөө аваагүй
* Ажил солих бүрдээ өөр нэгэн ажил зуулчилдаг Монголд 50-100 америк доллар төлсөн гэх
* Тэдний ихэнхийг зуучлан авчирсан хүмүүс нь амласан ажилдаа оруулж өгөх, эхний сар байр хоолоор хангах нь битгий хэл буусан даруйдаа онгоцны буудал, олон Монголчууд байдаг байшингийн гадаа буулгаад хаяад явсан гэх
* Цалингаа хулхидуулаагүй тохиолдолд 13-14 үүл амьдардаг байр, хоол, тог, ус, газны мөнгөө төлөөд цаана нь багахан мөнгө илүү гардагийг
* Ажилгүй, цалингүй удхаар яах аргагүй хулгай хийдгийг (мэдээж бүгд биш)
* Хулгайлсан эдээ шошгин дээрх үнээс 50 хувиар хямдруулан хоорондоо наймаалцаж өл залгадгийг
* Османбэй-д нэгэн Солонгос христийн сүм байдгийг тэнд бүтэн сайн бүрд 2 хагасаас, залбиралын дараа өгдөг үнэгүй хоолыг идэх гэж, 40 орчим Монгол цугладгийг

мэдэж авлаа.

Эцэст нь

1. Найдвартай зуучилдаг хүмүүсийн нэрсээр жагсаалт үүсгэх (наашаа зуулчилуулах нь үнэн л юм чинь ядаж бүү хулхидуулаасай, харь газар онгоцны буудал дээр хаачихаа мэдэхгүй үнсэнд хаягдсан шалз шиг бүү хоцроосой гэсэндээ)
2. Бүтэн сайнаас сүмээр орж нутаг буцах сонирхолтой элэг нэгтнүүдээ ИОМ-той холбож өгөх зэргийг хийе гэж саналаа.

ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı )

ALES нь Турк Улсад магистар, доктор хийх академик чиглэлээр ажиллахын (багш, сурган хүмүүжүүлэгч) тулд орсон байх ёстой шалгалт бөгөөд жилд 2 удаа Турк хэл дээр явагдана. Шалгалт ерөнхийдөө ЁӨС-тэй төстэй бөгөөд математик, Турк хэл гэсэн 2 хэсгээс бүрдэнэ. Шалгалтын бүртгэл Турк улс даяар ихэнх их дээд сургуулиуд дээр явагддаг бөгөөд ганц хоер зураг, бөглөсөн албан ёсны формоос гадна ÖSYM-н сонгосон банканд бүртгэлийн төлбөрийг тушаасан баримт байхад болдог шиг санагдаж байна.
Бүртгэлийн дараа формон дээр дурьдсан хаягийн дагуу шалгалтанд хаана хэдний хэдэн цагт орохыг дурьдсан захиа ирдэг бөгөөд мөн өдөр цагт тогтоож өгсөн ширээн дээр суун шалгалтаа өгнө.
Магистр болохоор сургууль авах эсэх нь шалгалтын дүнгээс 100 хувь хамаарахгүй бөгөөд сургууль бүрийн сурагч шалгаруулан авах дүрэм өөр юм билээ. Зарим сургууль гадаад оюутнуудад онцгойлон хуваарь гаргаж өгдөг бол заримд нь Турк оюутнуудтай өрсөлдөн хуваарь олж авдаг. Ихэнх сургуулиудад магистр хийхийн тулд голч, АЛЭС-н дүнгээс гадна сургуулийн зүгээс авч буй Англи хэлний шалгалтын дүн нөлөөлдөг.

Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг, бөглөвөл зохих форм зэргийг эндээс аваарай.

Стамбул Топ 10

1. Hagia Sophia музей / (Ayasofya-Аяа Софиа) 20 лира
МЭӨ 532 -537 онд Бизантины хаан Жастинианы зарлигаар баригдсан энэхүү сүмд нийт 30 орчим сая чулуугаар хийсэн шитгэмэлүүд байдаг.

2. Grand Bazaar (Kapalı Çarşı-Хаалттай зах) үнэгүй
Энэхүү захын дээвэр доор орших 66 гудамжинд алт, мөнгө, хуучны эдлэл, нэхий савхи гээд зүсэн зүйлийн эд зарах 4400 гаруй дэлгүүр оршдог аж. 1461 онд ашиглалтанд орсон энэхүү захаар өдөрт 250.000-400.000 хүн үйлчлүүлдэг.

3. Topkapı Palace (Топкапи ордон) 20 лира+15 лира
Энэхүү ордонд Оттоманы хаанууд үе дамжин 400 орчим жил амьдарсан байна. Ашиглагдаж байх үедээ 700.000 m² талбайг эзлэдэг байсан ордон өнөөдөр 80.000 m² талбайг эзлэн оршино. Топкапи ордон нь 2 үзмэрийн хэсгээс бүрддэг бөгөөд тус тусдаа билеттэй юм. Хүлээн авалт хийдэг байсан талбай, салон, буу зэвсэгийн үзмэр, бусад улсуудын тэргүүнүүдээс ирсэн бэлгүүдийг агуулдах хэсгийг 20 лира-гаар билет аван үзэж болдог бол хааны гэр бүлийн амьдардаг хэсгийг харэм гэх бөгөөд (эхнэр, татвар эмс, хүүхдүүдийн өрөө, ванн г.м) 15лира төлөн ордог. Энэхүү ордоны үзвэрүүдийн дунд хамгийн том зассан алмаз (86 карат) болох Халбагачины алмаз (Kaşıkçı Elmas) байдаг.

4. Blue Mosque (Sultan Ahmet Camii-Султан Ахмет сүм) үнэгүй
1609-1616 онуудад, Султан I. Ахметийн зарлигаар архитектур Мехмет Аа хийсэн аж. Сүмийн дотрох ханыг чимэглэх хорь орчим мянган плитаны дийлэнх нь цэнхэр тул Цэнхэр сүм гэгддэг.

5. The Bosphorus 8 лира (Ферри буюу олон нийтийн усан завиар аялахад)
Европ, Ази тивийг зааглах энэхүү хоолойгоор аялах явцад Галата цамхаг, Кизкүлэси, Долмабахчэ ордон зэрэг эргийн дагуух үзэсгэлэнтэй (түүхт) байгууламжууд үзэгдэх болно.

6. Yerebatan Sarayi (Sunken Palace Cistern) 10лира
Стамбулд ус агуулах ийм төрлийн байгууламж зуу зуугаараа байдаг ч Ерэбатан сарнижи нь хамгийн том, хамгийн алдартай юм. Энэхүү аврага худаг нь дотроо 336 гантиг баганатай бөгөөд 100 мянган тон ус агуулах чадалтай гэнэ. Дашрамдахад энэхүү байгууламж Бондын From Russia with Love анги дээр галит гардаг ш тээ. Бонд жижиг завинд суугаад баахан багана дундуур сэлүүрдээд байдаг даа, тэр чинь энд байхгүй юу.

7. Istanbul Archaeological Museum (Архиологын музей) 10 лира
19. зууны эцсээр зураач, музейчин Osman Hamdi İmparatorluk Müzesi нэртэйгээр байгуулсан бөгөөд анх 13.06.1891 онд нээгдсэн байна. Археологийн музей нь Eski Şark Eserleri Müzesi (Тhe Museum of Oriental Antiquities), Çinili Köşk Müzesi (Tiled Kiosk), археологийн музей зэрэг гурван музейнээс бүрддэг.

8. Çemberlitaş Hamam (Чембэрлиташ хамам)
Стамбул хот дээрх түүх дурсгалын байгууламжуудаас гадна Турк ванн (уур)-аараа алдартай. Түүхэн чемберлиташийн хамамд ууранд орон, массаж хийлгэж, биеэ угаалгахад ойролцоогоор 1-1.5 цаг шаардагдана.

9. Dolmabahçe Palace (Dolmabahçe Sarayı-Долмабахчэ ордон) 20 лира
1800-иад оны дундуур модоор баригдсан байсныг шинэчилсэн энэхүү ордон морьны жүчээ, гурилын тээрэм, үүдэнд нь орших баганат цаг ороод нийт 16 байшингаас бүрдэнэ.

10. Egyptian Bazaar (Misir Carşısı-Египт зах) үнэгүй
Хатаасан жимс, элдэв амтлагчууд, самар үр гээд есөн шидийн бараа зарах энэхүү захыг Египтүүдийн өгсөн татвараар барьсан тул Египт зах гэдэг аж.

Шоппинг хийх бол Жевахир, Метросити, Канён, Истиние парк зэрэг Европт хийц загвар, томоороо дээгүүр ордог худалдааны төвүүдээс гадна Стамбулын Арбатын гудамж болох Истиклал гудамжаар ороход гэмгүй.

Дээрхийн бүгдийг нь үзээд илүү цаг гарвал миний хамгийн дуртай музейнүүдийн нэг болох Карие сүмээр ороорой, өгсөн мөнгө (15 лира байсан шиг санагдаж байна), зарцуулсан цагтаа харамсахгүй шүү :) Эцэст нь 1 лира ойролцоогоор 1000 төгрөг шүү.

2009-2010 оны сургалтын төлбөр

Турк улсад, улсын их дээд сургуулиудын сургалтын төлбөрийг яамнаас тогтоож өгдөг. Тиймээс оюутаны сургалтын төлбөр хаана байрладаг, ямар сургуульд сурахаас нь бус ямар чиглэлээр сурахаас нь хамаардаг. Энэ жилийн сургалтын төлбөрийн хэмжээ саяхан тогтоогдсон байна, үүний дагуу

* Анагаах (tıp fakültesi) 591 лира
* урлагын чиглэлээр сурах бол (devlet konservatuvarı) 589 лира
* шүдний эмч, эмийн санч (diş hekimliği ve eczacılık fakülteleri) 494 лира
* малын эмч (veteriner fakültesi) 386 лира
* хууль (hukuk fakültesi) 313 лира
* шинжлэх ухаан, түүх уран зохиол (fen-edebiyat) болон харилцаа буюу сэтгүүлч, радио телевиз, ПР (iletişim fakülteleri) 284 TL гэнэ. Зайны сургалтны! (эчнээ) оюутанууд хамгийн бага буюу 71 TL (açık öğretim fakültesi) төлөх аж.
Дээрх төлбөрүүд улирлынх бөгөөд хэрвээ таны сургалт гадаад хэл дээр явагддаг бол (Англи, Франц гээд Турк хэлнээс бусад хэл дээр) дээрх төлбөрийн хэмжээний 2 дахинг төлөх гэнэ.

Эх сурвалж

1999.8.17

1999.8.17 шөнө 3 цаг 2 минут. Измит хотын Гөлжүк орчимд 7.5 баллын (зарим эх сурвалжид 7.6, 7.8 хэмээжээ.) хүчтэй газар хөдлөлт 45 секунд үргэлжилсэн бөгөөд тус газар хөдлөлт Анкара, Стамбул зэрэг ойр орчимын хотуудад мэдрэгдэж бага гэлтгүй хохирол учируулжээ. Албан ёсны тоогоор тус газар хөдлөлтөөс болж 17.480 хүн нас барж, 23.781 хүн шархдаж, 505 хүн тахир дутуу хоцорчээ. 285.211 орон сууц, 42.902 албан байгууллагын барилга гэмтэж, хулгайн (ядуус шөнөөр нэг давхар байшинг өөрсдийн чадлаар баридаг бөгөөд эднийг гэжэконду, шөнөөр баригдсан, гэдэг), чанаргүй (газар хөдлөлтөнд тэсвэргүй) баригдсан 133.683 барилга нурсаны эцэст 600.000 хүн гэр оронгүй үлджээ. Албан бус тоогоор 50.000 орчим хүн нас барж, 100.000 орчим хүн хүнд, хөнгөн гэмтжээ.
Барилгын нурангид дарагдаж нас барсан хүмүүсийг цуглуулан элдэв өвчин тараахгүйн үүднээс нийтээр нь оршуулсан бөгөөд тус газар хөдлөлт ойролцоогоор 16.000.000 хүнд их бага хэмжээгээр нөлөөлсөн гэж үздэг байна.
Энэхүү газар хөдлөлтөөр манай сургуулийн байшин нурсан нь 2003 онд намайг анх ирэхэд манай сургуулийн барилга баригдаж дуусаагүй байлаа. Одоог хүртэл газар хөдлөлтөнд нэрвэгдсэн мянга мянган хүн орон байртай болоогүй байгаа бөгөөд хэдэн мянган зарга одоог хүртэл шийдэгдээгүй байна.
Эрдэмтдүүдийн үзэж буйгаар ойрын хэдэн жилд Мармара (далай нэрэг орчимоор) орчимд дээрхтэй төстэй газар хөдлөлт болно гэсэн таамаг бий.








Эх сурвалж
Эх сурвалж

Хүн худалдах гэмт хэргийг таслан зогсооё!

Саяхан нэг найз маань Монголоос ирэхдээ Хүн худалдах гэмт хэргийг таслан зогсооё нэртэй Хүйсийн тэгш эрхийн төвөөс гаргасан гарын авлага авчирсан юм. Илүү хүртээлтэй болгох үүднээс үг үсэггүй хуулан пост хийлээ, таалан соёрхоно уу.

Хүн худалдах гэмт хэргийг таслан зогсооё!

"Хүн худалдах гэмт хэрэг" гэдэг нь бусдын биеийг үнэлүүлэх, албадан ажиллуулах буюу үйлчлүүлэх, боолчлох буюу боолчлолтой төсөөтэй заншил, эрх чөлөөгүй байлгах, цус, эрхтэнийг нь авах зорилгоор эмзэг байдлыг нь урвуулан ашиглаж, хуурч мэхлэх, дарамтлах, хулгайлах замаар элсүүлэх, тээвэрлэх, дамжуулах, нуугдуулах буюу хүлээж авах үйлдэл юм.

Хэн нэгнээр зуучлуулан гадаадад зорчих гэж буй бол та доорхи зүйлсийг анхаараарай.

* Тухайн улсад байх өөрийн улсын консулын газар, элчин сайдын яамны утас хаягийг авч хадгалах.
* Зуучлагчийн талаах мэдээлэлийг (нэр, хаяг, нэрийн хаяг,утас, регистрийн дугаар г.м) авч итгэлтэй хүндээ үлдээгээрэй.
* Найз нөхөд, гэр орныхондоо, хаашаа, хэнтэй, хэзээ явах гэж буйгаа хэлэх хэрэгтэй.
* Тухайн орны хэл дээр (гарын авлага дээр хил дээр хэмээсэн байна) шаардлагатай өгүүлбэрүүдийг тогтоогоорой. Тухайлбал, надад туслаач, Монгол Улсын Элчин саьдын яам хаана байдаг вэ?, Цагдаагийн газрыг зааж өгөөч?
* Гадаадад байх хугацаандаа хэрэглэх зардалтай байх ёстой.

Хэрэв та гадаад оронд очсон бол юу хийх хэрэгтэй вэ?
* Пассапортоо хэн нэгэнд бүү өг.
* Гадаадад очингуутаа өөрийн орны Элчин сайдын Яам, консулын газарт бүртгүүл.
* Очоод хаана очсон талаараа гэр бүл, найз нөхөдтэйгөө холбоо барь.
* Хэрэв хүнд байдалд орсон бол ямар нэгэн аргаар өөрийн улсын элчин сайдын яам, эсвэл тухайн улсын хууль хяналтын, хүний эрхийн байгууллагад ханд.

Хүн худалдах гэмт хэргийн талаар мэдээлэл, зөвөлгөө, туслалцааг 1903-аас авч болно.
Бид таны нууцыг чандлан хадгална.
www.stoptrafficking.

Нэмэлт:

Турк Улсад суух Монгол Улсын Элчин Сайдын Яам
Хаяг: A.Fethi Okyar sokak No.4, Oran, Çankaya 06700 Ankara, Turkey
утас: (0090) 312-4921028, (0090) 312-4921027 end_of_the_skype_highlighting Факс (0090) 312-4921064

Ажлийн хуваарь: ажилийн өдрүүдэд 08.00 - 17.00
Хагас бүтэн сайн болон албан ёсны амралтын өдрүүдэд ажиллахгүй.

IOM буюу олон улсын цагаачдын байгууллагын Анкара дахь салбар (төрийн бус байгууллага)
Утас: (0090) 312 454 11 44

IOM Стамбул
Утас: (0090) 212 293 50 00, 292 13 38

IOM - International Organization of Migration

IOM, Олон Улсын Цагаачдын Байгуул- -лага, 1951 онд 2 дугаар дэлхийн дайнаас болж эх орноосоо дайжиг- -садыг дахин төвхнөхөд нь туслах зорилготой байгуулагджээ. 50 иад онд дайнаас болж нутгаасаа дайжсан нийт 11 сая хүнээс 1 сая гаруйг нь аюулгүй тээвэрлэлтээр хангасан байна. Шведийн Женевт төвтэй энэхүү байгуулагад өнөөдрийн байдлаар 127 улс гишүүн аж. Гишүүн орнуудад байрлах албан тасалгаануудад нийт 5400 ажилчинтай, жилд 1 тэрбум гаруй долларын мөнгөн эргэлттэй гэнэ. Энэхүү байгууллага Турк Улсын Анкара, Стамбул хотуудад салбартай бөгөөд тэд өнөөг хүртэл Монгол Улсын 32 иргэнийг өөрийн хүслээр нутаг буцхад нь тусласан аж.

Ойрын 6 сардаа харласан хүмүүст онгоцны билет авч өгөн байраар хангах зэрэг бүрэн үйлчилгээ үзүүлж чадахгүй ч, энд ирээд харласан хүмүүст, нутаг буцхаар шийдэн шууд нисэх билетээ авсан (Аерофлот-ын билет) тохиолдолд онгоцны буудал дээр шаардагддаг харласан хугацааны торгуулийг төлөлгүйгээр явахад нь туслах гэнэ.

Тэд гол анхаарлаа хүний наймааны золиосууд дээр (хүчээр ажиллуулах, биеийг нь үнэлүүлэх, боолчилох зэрэг) төвлөрүүлсэн бөгөөд ийм тохиолдолд 157 хэмээх үнэгүй номер луу залгаж байгаа газраа Орос, Англи, Казак, Өзбек хэлний нэгнээр тайлбарлахад болох гэнэ. Тус байгууллага хүний наймааны золиосыг байр саваар хангаж, онгоцны билетийг нь авч өгөөд нутаг буцаах бөгөөд Монголдоо очихоор нь бас элдэв дамжаа сургалтанд хамрагдуулах, зээл олгох зэргээр тусладаг аж. Хүний наймааны хохирогчдыг 365 хоног 7 хоног 24 цагийн хэзээд хүлээж авахад бэлэн гэнэ лээ шүү, холбогдоорой.

Хэрвээ та, таны танил тал, хамаатан садан тань Турк улсад ирээд хүний наймааны золиос болсон бол 157 дугаарын үнэгүй утас руу маш яаралтай залга гэж дамжуулаарай. Мөн өөр бусад улсуудад хүний наймааны золиос болсон нэгнийг таньдаг бол Олон улсын цагаачдын байгууллагыг сайт руу ороод хаашаа, хэнтэй холбогдох, тэдний офис хаана байрладаг зэрэг мэдээллийг авч болно шүү...

Хүн худалдах гэмт хэргийг таслан зогсооё!

Олон улсын цагаачдын байгууллагыг сайт

Стамбул дахь офисын хаяг нь:
Kemerhatun mahallesi,
Hamalbaşı caddesi, no:22 Kat:3 daire:9 34435
Beyoğlu/İstanbul

Таксим Аксарай чиглэлэд Өмэр Хаяяам нэртэй автобусны буудал байх бөгөөд түүн дээр буугаад Истиклал гудамж талруу ороод замын хажууд 22 номерын байшин байгаа тэрний 9 тоот эсвэл Истиклал гудамжаар уруудаад Галатасарай лицэйг өнгөрөнгүүт баруун тийшээ эргээд (Хамалбаши гудамж) 100 орчим м алхахад 22 тоот байшин байгаа

ИОМ-той танилцсан түүхийг эндээс

ЕӨС 2009

Энэ жилийн ЕӨС-ын А Вариантын номыг оллоо. Яг ийм, хэвлэсэн ном тараадаг юм. Эндээс татаж аваад өөрийгөө шалгаад үзээрэй.

Өнгөрсөн жилүүдэд YÖS-т гарсан асуултууд (жишээ)

Өмнөх жилүүдэд шалгалтанд гарч байсан (асууж байсан) хэд гурван асуулт оллоо. Зарим нь их хуучин юм гэхдээ агуулга ижил тул бүгдийг нь оруулчихлаа, татаж аваад өөрийгөө туршаад үзээрэй. Иймэрхүү төрлийн асуултуудыг нэг минутанд нэгийг "зөв" бодож чадаж байвал Турк улсын толгой сургуулиудад торох юмгүй орох болно. Буруу бодсон 3 бодлого, нэг зөв бодлогийг устгадаг тул "Зөв" бодох их чухал. Асуултыг эндээс..

Стамбул хотын зам тээвэр (Метро,трамвайны зам)

Нэг үеэ бодвол наашаа сурах, ажиллах, ганц нэг нэхий савхихан авч зарах зорилготой ганзгын наймаачидаас гадна аялагчид зугаалагчид ирэх болжээ. Стамбулын зам тээвэрээр зорчиход жоохон ярвигтай. Дээшээ доошоо гарах орох, метро солих, дамжих бүрдээ жетон хийх гээд л.. Ядаж байхад ганц хоёрхон буудалтай метро трамвай хэд хэд* бий. Автобус бол пиг чихээстэй, зуны халуунд хажуу хавирганы хүмүүсийн хөлс хулмас үнэртээд заримдаа зам таглараад бүр бүтэх юм биш. Зарим чиглэлд дандаа хуучны (агааржуулагчгүй) автобус явдаг тул ууранд сууж буй мэт л болно. Тиймээс дамжаад ч болов метро, трамвайгаар зорчисон нь дээр байдаг юм. За тэгээд наашаа ирэх, дайрч өнгөрөх хүмүүс байвал хэрэг болж магад гээд дээрхийг оруулчихлаа, таалан соёрх.

*
füniküler; Таксимын төвийг Кабаташтай холбосон метро (Taksim-Kabataş)
Tünel; Бэйоолу-г Каракөетэй холбосон хуучны метро (Bayoğlu-Karaköy)
Эюүпийг Пиерри Лотитой холбох Телеферик (cableway) (Eyüp-Pierre Loti)
Мачкаг Ташкишлатай холбох Телеферик (Maçka-Taşkışla) зэрэг бүгд хоёрхон буудалтай (нэг буудлаас нөгөө буудал руу) тээврийн хэрэгсэлүүд юм.

Гадаад оюутан элсүүлэх шалгалт - YÖS (Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı) - 2

Шалгалтын төвүүд

8. YÖS, өнгөрсөн жил Туркийн Анкара, Туркээс гадна Тиран (Албани), Баку (Азербейжан), Дакка (Бангладеш), Алмати (Казакистан), Бишкек (Кисргизистан), Бэйрут (Любнан), Үскүп (Макадонъя), Куала Лампур (Малайз), Кахирэ (Египт), Улаанбаатар (Монгол), Ташкент (Узбекистан), Исламабад (Пакистан), Казан (Орос), Шам (Сир), Амман (Йордан) зэрэг хотуудад (улсуудад) шалгалтын төв байгуулсан байна.

Шалгалт

9. YÖS-т 2 төрлийн тест авдаг. Нэг нь ерөнхий сэтгэн бодох шалгуур, нийт 80 асуулттай. Үүнээс 45 нь IQ үлдсэн 35 нь математик. Шалгалтын хугацаа 90 минут. Шалгалт Турк, Англи хэл дээр явагддаг.

Нөгөөх нь Турк хэлний шалгалт юм. 60 асуулттай Турк хэлний шалгалтын хугацаа нь 60 минут байдаг. Турк хэлний шалгалт нь шалгалтанд оролцогчын Турк хэл дээр текст унших, уншсан текстээ ойлгох чадварыг шалгадаг. Турк хэл болон ерөнхий сэтгэн бодох шалгуур нэг номон дээр хэвлэгддэг. (Хариултын цаас нь тус тусдаа байдаг тул математикийн цаг дээр зөвхөн математикаа хараад Турк хэлний цаг дээрээ Турк хэлээ харсан нь дээр байдаг. Математикийн шалгалтын дараа хариултын цаасыг хурааж авсаныхаа дараа Турк хэлний шалгалт руу ордог тул математикийн цаг дээр Турк хэлээ харж цаг алдах хэрэггүй.)

Шалгалтанд оролцогчид Анкара дахь төвд шалгалтанд орж буй тохиолдолд гадаад пасспортоо, гадаадад дахь төвд шалгалтанд орж буй тохиолдолд тухайн улсад хүчинтэй бичиг баримт авчирсан байх шаардлагатай. (Турк хэлний тодорхой мэдлэгтэй бол Турк хэлний тестээ чадхаараа хийхгүй хэдийгээр Турк хэлний дүнг харгалзахгүй гэсэн заалт (13 дугаар заалт) байдаг ч бол зарим сургууль (Мимар Синан их сургууль) оюутнуудаа Турк хэл болон Математикийн тестийн голчоор шалгаруулж авдаг юм билээ.)

Шалгалтын дүнг гаргах, зарлах

10. YÖS-т хоёр тестийн дүн тус тусдаа бодогддог бөгөөд дүнгийн хуудсан дээр Турк хэл тестийн дүн, Математикийн тестийн дүн маягаар 2 тусдаа бичигдсэн байдаг. Шалгалтын хариу гарахаар ÖSYM дүнгийн хуудас бэлтгээд бүртгүүлэхэд мэдэгдсэн хаяр руу шуудангаар илгээдэг байна.

Их дээд сургуулиудад бүртгүүлэх

11. Шалгалтанд орогсод сурахыг хүссэн сургуулидаа өөрөө бүртгүүлэх (өөрийн биеэр эсвэл хүн гуйж бүртгүүлнэ.) бөгөөд бүртгүүлэхэд шалгалтын дүнгээс (ЕӨС-ын дүн) гадна бас бус (пасспортны хуулбар) бичиг баримт хэрэг болно. Турк улсад их дээд сургуульд сурахын тулд ЕӨС-ын математын тестээс хамгийн багадаа 40 оноо авсан байх хэрэгтэй. (Зарим сургууль Турк хэлний тестийн хариуг бас харгалзан үздэг тул Турк хэлний тестийг бас чадхаараа хийвэл зохино. Боазичи, ОДТУ зэрэг сургуулиуд 100 хувь англи хэл дээр сургалт явуулдаг тул Турк хэлний тестийн хариуг нэг их анхаардаггүй. Бас сургуулй дотроо Турк хэлний бэлтгэлтэй сургуулиуд ч бий. Тэд хичээлийн жилийн эхэнд Турк хэлний шалгалт аваад хангалтгүй дүн авсан сурагчдыг Турк хэлний бэлтгэлд хамруулдаг. Ямар ч тохиолдолд ТӨМЭР-т сураад амжилттай төгссөнг батлах бичиг байвал түүнийгээ үзүүлэд шууд нэгдүгээр курстаа элсэж болдог.)

12. ЕӨС-с гадна бусад олон улсын шалгалтын хариугаар Турк улсын их дээд сургуулиудад сурах боломжтой бөгөөд ямар ямар олон улсын шалгалтууд ЕӨС-тэй дүйх талаарх мэдээлэл их сургуулиудын оюутан элсүүлэх журамд (kabul koşulları) хэвлэгддэг/нийтлэгддэг.

13. Их дээд сургуулиуд оюутан элсүүлж авахдаа ямар хэл дээр сургалт явуулдагаа үл харгалзан зөвхөн ерөнхий сэтгэн бодох шалгалтын дүнг харгалзах ёстой. Турк хэлний тестийн дүн Турк хэлээр сургалт явуулдаг сургуульд бүртгүүлж буй тохиолдолд хэлний бэлтгэлд сурах эсэхийг шийдэхэд тусладаг. (ЕӨС-ийн Турк хэлний тестээс хангалттай дүн авсан бол хэлний бэлтгэлс суулгүй нэгдүгээр курстээ элсэн орж болно гэсэн үг.)

14. Туркэд зарим сургуулийн сургалтын хэл 100 гадаад, зарим нь 40 эсвэл 60 хувь гадаад хэл дээр сургалт явуулдаг. Үлдсэн буяу ихэнх их дээд сургуулиудын сургалтын хэл нь Турк хэл юм. Турк хэлээр сургалт явуулдаг сургуулйд тэнцсэн хэрнээ Турк хэл нь хангалтгүй бол хамгийн ихдээ нэг жилийн хугацаанд Турк хэл хангалттай сурсан гэсэн баталгааг аваачин (ТӨМЭР-т сурсан бичиг эсвэл ЕӨС-ын ТУрк хэлний тестийн дүн) сургалтаа үргэлжилүүлж (эхлэж) болно.

15. Их дээд сургуулиуд, гадаад оюутнуудын бүртгэлийн хүлээж авах хугацаа, гадаад оюутнуудыг биелүүлбэл зохих шаардлагуудыг Турк улсад хэвлэгддэг сонингууд дээр зарладаг. Мөн зарлалыг сургуулиудын интернэт хуудаснаас бас ÖSYM-гийн интернэт хаягнаас мэдэж болно.


Бичлэгийн эхний хэсэг энд...

Гадаад оюутан элсүүлэх шалгалт - YÖS (Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı) - 1

ЕӨС-ын талаар нэг бичлэг оруулъя гэж бодож хадгалсаар байтал болохоо байлаа, 2 бичлэг болгож л оруулахаас... Энэхүү бичлэгт ЕӨС-ын төлбөр, ямар ямар бичиг баримт шаардлагатай зэрэг ерөнхий мэдлэг байгаа болно. Зарим зүйлийн эцэст хаалтан дотор өөрийнхөө туршилга дээр үндэслэн бага зэрэг тайлбар хавчууллаа.

Шалгалтанд бүртгүүлэх болон шалгалттай холбоотой ерөнхий мэдлэг

1. Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) нь Турк Улсад дээд боловсрол эзэмшихийг хүссэн гадаад оюутнуудыг сонгон шалгаруулж Турк даяар их дээд сургуульд хувиарладаг шалгалт юм.

Энэхүү шалгалтын дүнгээр (хариугаар) оюутан, баклаврын зэрэгт сурах эрх олж авдаг.

Шаардлагууд

2. Шалгалтанд орохоор бүртгүүлэгсэд гадаадын иргэн байх ёстой бөгөөд гадаадад Турк улсын арван жилийн боловсролтой дүйцэхүйц сургуульд боловсрол эзэмшсэн байх хэрэгтэй. (Арван жилийн адестатаа авчираад эндхийн боловролын яамаар "дүйцэхэр боловсрол эзэмшсэн болно" хэмээн батлуулдаг. Ихдээ л 2-3 цагийн ажил.)

Шалгалтанд бүртгүүлэх үе шатууд

3. Шалгалтанд орохыг хүсэгчид "Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, ÖSYM-YÖS, 06538, Ankara, TÜRKİYE" хаяр руу бичгээр; эсвэл өөрийн биеэр "ÖSYM-YÖS, Karyağdı Sokak, No. 28, Aşağı Ayrancı, Ankara, TÜRKİYE" хаягт хандан "Başvurma Belgesi" (Бүртгэлийн хуудас) "ÖSYM-YÖS 2009 Kılavuzu" (Тухайн оны тайлбар, энэхүү гарын авлаган дээр ямар сургуульд, ямар мэргэжилээр хэдэн гадаад оюутан авах, шалгалт хэзээ хаана болох, шалгалтын дүнг хэрхэн гаргадаг, шалгалтын онцлог зэрэг элдэв хэрэгтэй мэдээллүүд багтдаг.) авна.

Бөглөсөн бүртгэлийн хуудсыг машины тусламжтайгаар уншуулдаг тул анхааралтай бөглөх (2B эсвэл HB балын харандаагаар бөглөдөг.) хэрэгтэй байдаг. Бүртгэлийн цаасан дээр нэр, овог зэрэг үндсэн асуултуудаас гадна ямар сургууль төгссөн, хаана шалгалтанд орох (Туркээс гадна, Монгол, Казакистан, Киргиз гээд хэд хэдэн улсад шалгалтын төв үүсгэдэг), хаяг зэргийг асуудаг.

4. Бүртгүүлэх шаардлага хангасан сурагчид бүртгүүлэхийн тулд (a) бүртгэлийн хуудас (b) шалгалтанд орох мөнгө төлсөн баримтаа заасан хугацаанаас өмнө ÖSYM-н хаягаар явуулах эсвэл өөрийн биеэр хүргэж өгсөн байх хэрэгтэй. (хаяг нь ÖSYM-YÖS, 06538, Ankara, TÜRKİYE, сүүлийн хугацааг жил бүр тухайн жилийн "тайлбар" гарын авлага дээр хэвлэсэн байдаг.)

5. Шалгалтанд орох төлбөр 50 доллар. Шалгалтанд орох мөнгө төлсөн баримтаа "YÖS-200х Kılavuzu"-д заасан зааврын дагуу шалгалтанд орохоор бөглөсөн бүртгэлийн хуудсын хамтаар ÖSYM-д аваачиж өгөх эсвэл илгээнэ. (хаяг нь ÖSYM-YÖS, 06538, Ankara, TÜRKİYE)

6. Шалгалтанд орохоор бүртгүүлэгсэдийн материалийг ÖSYM (бүрэн эсэхийг) шалгаад, шаардлагийг биелүүлсэн бичиг баримт нь бүрэн сурагчид "шалгалтанд орох эрхийн бичиг" (Sınava Giriş Belgesi) гаргаад мөн заавар номонд бичсэн зааврын дагуу сурагчид илгээдэг байна.

7. Шалгалтанд оролцохоор бүртгүүлэгсэд шалгалтанд орохоор гадаадад гарах шаардлагатай бол бүртгүүлэгчийг гадаад пасспорт, виз авах зэрэгт шалгалтын төвөөс элдэв тусламж (батламж мэтийн бичиг гаргаж өгөхгүй) үзүүлэхгүй болно.

Энэ бичлэгийн үргэлжилэл энд...

Туркэд "ажилласан" бүсгүйн тэмдэглэл

Нэгдvгээр хуудас: Би vхмээр байна

Бусдын адил эрх чєлєєтэй байж, хань ижилтэй болж, vрийн зулай vнэрлэх хувьгvйдээ би гутарч байна. Энэхvv сэтгэлийн шаналал маань намайг шороон дор ороход аних байх даа. Тиймээс би vхмээр байна. Надад єєр сонголт алга. Уг нь зовлон гэдэг хувийн маань ємч. Гэхдээ би ярьмаар байна. Даанч энэ нийгэм, энэ хvмvvс намайг ойлгохгvй байх гэхээс нуруу хvйт оргиж байна. Єдєржин л толгойгоо гашилгаж, мєнгє мєнгє гэж бодон хотын гудамжаар алхалдат байлаа. Харин тэр нэгэн зарыг уншсанаар єєрийн амьдралын энэ єчvvхэн зовлонгоо 1000 дахин нэмэгдvvлсэн юм. Тэр зар дээр “Єндєр царайлаг охидыг мэргэжил харгалзахгvй гадаад руу єндєр цалинтай ажилд зуучлана” гэж бичсэн байсан. Зарын дагуу хотын тєвд байрлах нэгэн загварын агентлагт очсон. Тэнд миний vеийн 18-25 насны эмэгтэйчvvд цугласан байсан. Таван минут орчим болсны дараа нvдэнд дулаахан эр, эм хоёр орж ирсэн. Эрэгтэй нь герман, эмэгтэй нь монгол. Тэд єєрсдийгєє гадаадад сургалт, ажилд зуучилдаг албан ёсны зуучлалын агентлагийн сургагч багш нар хэмээн танилцуулсан. Тэгээд АНУ-д ахлах сургуульд суралцуулна, Японд vйлдвэрлэлийн дадлагажигчаар ажиллуулна, БНХАУ-д гоо сайхан, Туркт компьютер электроникийн чиглэлээр суралцуулна хэмээсэн. Би хувьдаа Туркийг сонгож анкет картаа бєглєсєн. Тэд бидний дундуур явж гадаад хэлний мэдлэг, сонгож авсан орныхоо ёс заншил зэргийг хэр мэдэх вэ, гадаад паспорттай юу гэж асуусан. Дараа энэ бvхнийг нууцалж эцэг эхдээ гэнэтийн сайхан бэлэг барьж чадах уу гэж асуухад, vгvй гэж хэлсэн охидыг буцааж явуулсан. Харин би худлаа vнэн хэлж байгаад сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн юм.

Хоёрдугаар хуудас: Туркийг зорьсон минь

Турк орныг зорьсон тvvх минь энэ. Би монголоос 2006 онд явсан. Тэгэхэд намар болж байсан. Тэд надад замдаа гоё сайхан хувцас олныг авч єгсєн. Галт тэрэг, усан онгоцоор, эцэст нь автобусаар “зугаалан” олон хоногийн турш аялсан. Ингээд яг 18 хоногийн дараа Туркийн Станбул хотод анх хєл тавьсан. Тэнд хэчнээн сайхан байсан гээч. Єндєр хєгжилтэй орны автобус байшин, замын хашлагахан зэргийг хараад ухаангvй их баярлаж билээ. 18 настай охины хувьд алс орныг зорьж ажил хийж басхvv боловсрол олж авна гэдэг асар том боломж байсан. Энэ боломжийг алдахыг хvсэхгvй учраас ажилд зуучлагчийн надад тавьсан бvх саналыг нь зєвшєєрсєн. Тэр миний бvх бичиг баримтыг хурааж, дараа нь гоо сайхны мэс засалд оруулж хамрыг маань єндєрлєж, хєхийг маань томруулж гоё сайхан болгосон. Эндээс л миний бvх зовлон зvдгvvр эхэлсэн юм.

Гуравдугаар хуудас: Айлган сvрдvvлэлт дундах амьдрал

Цонхгvй хэрнээ тємєр хаалгатай дєрвєн хананы дунд хичнээн єдєр хоногийг єнгєрєєсєн юм бvv мэд. Эхэндээ тэнхээгээ тасартал орилж, явуулахыг шаардан уйлж байснаа санаж байна. Сvvлдээ урьдчилан таах аргагvй зодуур, тамлалтаас vхтэлээ айж дуугарч ч чадахаа больсон. Зодохгvй юм аа гэхэд тэд бидний биенд хар тамхи шахдаг байсан. Тэгээд уртасгасан цагаар, ямар ч чєлєє завсаргvйгээр ажиллуулсан. Хувийн ариун цэвэртээ анхаарах нэг ч минут охидод олддоггvй байв. Хамтдаа Туркийн хил дээр буусан охид хаана байгааг би мэдэхгvй. Харин єєр охидтой нэг єрєєнєєс нєгєє єрєє рvv зєєгдєхдєє тааралддаг. Бид бие бие рvvгээ гунигийн харц чулуудан, сэтгэлийн гvн дэх зовлонгоо хуваалцдаг байсан. Тамлал, зодуурын “амт” хэзээ ирж, хэрхэн зовоох бол гэх тvгшvvр vргэлж тархинд хоргодон чичирдэг байсан. Биднийг Туркт ирсэний дараа эрэгтэй хvнтэй бэлгийн харилцаанд оролцохдоо яаж дуугарах, хэрхэн аяглах тухай хvчээр заасан. Хэрэв vйлчлvvлэгчийн хэлснийг хийхгvй бол зодуулна. Дээрээс нь гомдол мэдvvлж дахин зодуулна. Єдєр шєнєгvй завсар зайгvй тэр аймшигтай хvмvvс намайг хvчирхийлж байсан. Єдєрт хамгийн багадаа тав, тэгээд найман удаа тамын ажилдаа гардаг байлаа. Тэндэхийн хvмvvс бидэнтэй юу ч ярьдаггvй. Зєвхєн зоддог. Єєр бусадтай ярихдаа чихэнд нь ойртож хэдэн vг хэлээд мєнгє єгч авч байгаа харагддаг.

Дєрєвдvгээр хуудас: Орголт

Биднийг нэг газраас нєгєє рvv автобусаар зєєдєг байсан. Автобусны цонх хар єнгєтэй бас давхар хєшигтэй. Хянагчид дундуур холхиж бидний vйлдлийг хянана. Тэгээд тэр сайхан хотын хаана нь ч байдаг юм гэмээр хамгийн бохир газарт биднийг аваачиж єгдєг байсан. Ихэвчлэн тахир дутуу, зvй бусаар бэлгийн дур хvслээ хангадаг догшин харгис новшнуудад биднийг тушаадаг байсан. Би энэ хугацаанд хоёр гурван удаа оргохыг завдаад ухаан баларталаа зодуулсан юм. Эхний удаа нэг охин автобуснаас газар хєл тавингуутаа зугтсан. Би тvvний араас гvйхийг завдсан ч тав алхаад л баригдсан. Хэвтэрт орсны дараа хэд хоног ажиллаж чадаагvй. Ажиллаагvй хоног бvрт надаас алданг тооцож, басхvv замын зардалд хvv тооцож их ажиллах хэрэгтэй хэмээн хараан зvхдэг байсан. Бас жирэмснээс хамгаалах эм єдєр болгон хvчээр уулгаж, тєлбєрийг нь єр болгож нэмдэг байсан. Бие тэнхэрсэний дараа тамын ажилдаа явахаар автобусанд ачигдаж байхад нєгєє оргосон охин булуу болтолоо зодуулчихсан машинаас бууж байгаа харагдсан. Хєєрхий баригдчихаж. Vvнээс vvдээд л сайн ажиллаад бушуухан єрєє тєлчихвєл тэд намайг явуулна гэдэгт олон охин итгэдэг. Энэ явдал єнгєрсєнєєс хойш хэсэг хугацааны дараа би буудлаас оргосон. Хэчнээн эрсдэлтэй ч би хоёр давхараас vсэрсэн. Сульдаж гvйцсэн би нэг гудамжны цаанаас л баригдсан. Дєрєв таван хянагч тал талаас л гvйгээд ирсэн. Ингээд миний сvvлчийн найдлага тасарсан даа.
Сvvлдээ би vхэх талаар бодох болсон. Цаг минут тутам єр нэмэгдэж, алданг тооцож, тvvний дороос єндийх аргагvй болсон. Мєн хэзээ ч ирж болох харгислал тvгшvvрийн дунд банж цєхєрсєн учраас энэ замыг сонгосон юм.

Тавдугаар хуудас: Амьд хvvр

Ухаан орох нь ээ эмнэлгийн орон дээр хэвтэж байлаа. Цагаан ємсгєлтэй хvн орж ирсэн нь Турк улсын цагдаагийн ажилтан аж. Тэр надаас баахан юм асуусан. Бас намайг гудамжнаас ухаангvй хэвтэж байхад олсон гэж хэлсэн. Гэхдээ би хариулж чадаагvй. Нvд минь харж байгаагаас бусдаар толгой хvзvv, нуруу, гэдэс гээд бvх эд эс маань шархирч байлаа. Нvд харанхуйлж, vе vе ухаан балартаад ямар ч тэнхэлгvй болсон байжээ. Би Туркт ирээд хоёр жил боолын хєдєлмєр эрхэлсэн байжээ. Миний тєсєєллєєр би энд ирээд 10 жил болсон. Тэгээд л би таван давхараас vсэрсэн юм. Босоод ганц хоёр алхсанаа л санаж байна. Cap шахам эмчлvvлсэний эцэст би єєрийгєє заг хvйтэн, мєєгєнцєр болоод нэлээд хэдэн БЗХЄ-тэй болохоо мэдсэн.
Мєн олон удаагийн зодуурийн улмаас тархи маань маш их гэмтсэн. Тэд биенд маань шарх vлдээхгvйн тулд ихэвчлэн толгой нуруун тус газар зоддог байснаас vvдэлтэй. Олон удаагийн амь дvйсэн орголт охидод зєвхєн vхэл л авчирдаг. Одоо єрєєсєн хєл маань байхгvй. Бас дотоод эрхтэнд маань нэг ч эрvvл эд эс vлдээгvй. Амьд хvvр болсон би хэнд хэрэгтэй гэж. ХДХВ-ийн халдвар надад нэг жилийн ч нас vлдээгээгvй аж.

Зургаадугаар хуудас: Єглєєний нарыг дурсахуй

Надтай хамт 17 охин Турк улс руу явсан. Бас Америк, Турк, Япон, Хятад луу явахаар нэг багт єдий тооны охид тэнцvvлсэнийг санаж байна. Тэд энэ шалгаруулагчтаа ямархан давтамжтайгаар явуулдгийг мэдэхгvй. Гэхдээ vг сольж vзээгvй болохоос тэнд байхдаа маш олон монгол охидтой харцаараа мэндэлж, харцаараа зовлонгоо хуваалцаж явсан. Монгол хvний наймаа байгаа, тvvгээр барахгvй бvр зохион байгуулалттайгаар, маш нарийн хяналт дор цэцэглэн хєгжиж байна. Энэ нас, энэ амьдралаа сvйтгэн байж би vvнийг мэдсэн. Тиймээс надтай адилхан олон охид гадаадад гарах хvсэлдээ хєтлєгдєн энэ доромжлолд бvv єртєєсэй. Мєнгєгvй байхдаа би нарыг єдєр бvр хардаг байсан. Харин тэнд хоёр жил тамлагдахлаа єглєєний нарыг нэг ч удаа харж байгаагvй…

Монтур.минийх.ком-с чирээд ирэв...

Анкара ТӨМЭР (Турк хэлний бэлтгэл)

Анкара ТӨМЭР нь Турк даяар хэд хэдэн төвд (хотод) сургалт явуулдаг бөгөөд эдгээр төвүүд Стамбул, Анкарагаас гадна Бурса, Самсун, Измир, Денизли, Анталья (Аланья), Трабзон зэрэг хотуудад байрладаг байна. Анкарад, Кизилая, Тунали гэдэг 2 төв байдаг ажээ.
Төлбөрийн хувьд мэдээж сургалтын төвийн байрлал, төвийн байрладаг хотын амьдарлын өртөг, ажиллах хүчний (багш) олдоц гээд хэд хэдэн зүйлээс шалтгаалан хэлбэлзэнэ.

Энэ жилийн байдлаар Стамбул, Анталья хотуудын төвүүдэд долоо хоногт 3 удаа хичээллэдэг нийт 96 цагийн хичээлийг 8 долоо хоногт тараасан Турк хэлний курс 456 Америк доллар, ажилийн өдрүүдэд хичээллэдэг 4 долоо хоногийн нийт 80 цагийн хичээлтэй курс 380 Америк доллар байна.
Бусад хотуудын төвүүдэд 96 цагийн курс (долоо хоногт 3 удаа хичээллэнэ. Нийт 8 долоо хоног үргэлжилэнэ) 408 Америк доллар байхад 80 цагийн курс (ажилын таван өдөр 4 цагаар хичээллэн нийт 4 долоо хоног үргэлжилэнэ) 340 долларын төлбөртэй.

Эндээс харахад жилд Турк хэлний курсын төлбөрт ойролцоогоор 4080 Америк доллар (өдөр бүр хичээллэнэ гэж үзэхэд) дээр нь номны 200 орчим Америк доллар гээд нийт 4280 ам.дол зарцуулагдах нь ээ.

Анхааруулга

Эцэст нь Турк хэлний курсын урилага авахын тулд 250 (хан) ам.дол + сурахыг хүсэгчийн пасспортны хуулбар хэрэгтэй байдаг юм шүү. Мөн ЕӨС буюу гадаад оюутан элсүүлэх шалгалтанд оролгүйгээр их дээд сургуульд хувиарлагдах ямар ч боломжгүй тул Турк улсад их дээд сургуульд элсүүлнэ эсвэл Турк хэлний курсын урилага гаргаж өгнө гэсэн заруудад бүү итгээрэй.

Би Туркэд "ажиллахаар" ирсэн.

Турк улс руу ажилд зуучлана хэмээх зарийн дагуу хандах гэж байгаа бол доорх нийтлэлийг нэг уншаад үзээрэй. Стамбул хотод ирээд 3 жил болж байгаа тэрээр эндхийн Монголчуудын эмгэнэлт амьдарлийг өгүүлнэ. Нэрийг нь дурьдихгүй хэмээж ам өгсөн тул хэлсэн үг бүрийг нь элдэв хачир чимэггүй орууллаа.

Энд ирээд ажил олж, их мөнгө хийж "шархаа нөхөж" (наашаа ирэхийн тулд тавьсан өр ширээ дарж) чадахгүй тул шархаа нөхөхийн тулд Монголоос нэмж хүн авчирдаг. Бэлэн ажилтай, өндөр цалинтай хэмээн тэдний хэлсэнд итгэж, хамгийн багадаа 2000$ зуулчилалын мөнгө төлж тав арваараа ирэн харлаж, хөсөрт хаягдсан Монголчуудын тоо хэрээс хэтэрч байна.
Хоосон хонож хог дээр хаягдахгүйн тулд эрчүүд нь хулгай хийж, эмэгтэйчүүд нь биеэ үнэлсээр энд Монголчуудын нэр хүнд маш ихээр унаж байна.
Ажилтай төрөлтөй нэг нь цалин бүр дээр архи ууж, дуртай үедээ ажиллан, дүргүй үедээ ажилаа тасалдаг зэрэг ажилаа цалгардуулдагаас ажил олгогчид Монголчуудыг ажилд авах үнэн дургүй болсон. Мөн архи уух бүрдээ агсан согтуу тавьж, орилж чарлан, ойр орчныхоо амгалан тайван байдлыг алдагдуулдагаас хавь ойрынх нь Туркууд бухимдаж, гомдол гаргадаг. Мэдээж энэ бүхэн цагдаа цэрэг ирэх, шалгаах гээд эргээд бидэнд л муу нөлөө үзүүлдэг.
Цагдаа цэрэг болоод баривчлагдаад явлаа гэхэд барууны улсууд шиг Монгол руу буцаахгүй. Нэг муу өрөөнд хэдэн зуугаар нь хорьж хамгийн багадаа сар байлгачихаад Туркэд харласан сар бүр ойролцоогоор 100$ тогуулиа олж ир гээд буцаагаад гаргачихдаг. Жишээ нь 1 сар визгүй зорчих эрхээс гадна 5 сар нийт зургаан сар Туркэд байсан бол 500 долларын торгууль төлж байж Туркийн нутаг дэвсгэрээс гарна аа гэсэн үг.
Хаана л очно дор хаяж нэг Монгол эмэгтэй нэгэн Турк залуутай сугадан, хөтлөлцөн явж таардаг. Ихэнх эмэгтэйчууд харамсалтай нь энэ замаар ордог. Учир нь өртөг өндөртэй, Европ, Америк, Солонгос гээд бусад улсуудаас хамаагүй бага цалинтай тул авсан хэдэн төгрөг нь байр, хоолондоо таардаг тул энэ шархаа нөхөх гэсэн эмэгтэйчүүд өдрийн цагаар ажиллаж, шөнийн цагаар Турк эрчүүдийн өврийг дулаацуулна.
Хүрлээ, Анжий гээд нутаг нэгтнээ наашаа хулхидаж авчирдаг хүмүүс хэд хэд бий. Өөрсдөө хулхидуулж ирчихээд наашаа ирүүлэхгүйн үүднээс сэрэмжлүүлэхийн оронд хашаа байшинг нь заруулан байж нааш нь авчираад үнсэнд хаясан шалз шиг хаядаг тэдний нүгэл нүдээрээ гарах биз ээ.

Цөөн хэдэн Монголчуудыг маань тэнгэр ивээг..

Турк Улсын Стамбул хотод амьдрах нь: Сарын орлого, зарлага тайлан тэнцэтгэл

Блог # 2-оосоо чирээд ирлэээ.. Стамбул хотод амьдрахад сар бүр хэрэг болох мөнгийг хамгийн багаар тооцоолов :)

Миний бие сүүлийн үед гадаадад сурахыг хүсэгч залуус олширсоныг бодолцон блогтоо Турк Улсын Стамбул хотод сурах талаар хэд хэдэн цуврал бичлэг оруулъя гэж бодож байна. Энхүү цувралын эхнийх нь болох Турк Улсын Стамбул хотод амьдрах нь: Сарын орлого, зарлага тайлан тэнцэтгэл бичлэгт Стамбул хотод амьдрахад, хоол хүнсний олдоц, үнэ, унаа тэрэгний билет гээд, гарах зардалыг, өөрийн туршилага дээр тулгуурлан, хамгийн багаар тооцож, чангаар бодлоо.

Сарын орлого:
• Улсын зардлаар ирсэн бол сар бүр 175 лираны тэтгэлэг, мөн жилд нэг удаа ном хувцасны мөнгө олгодог.
• Ар гэрээс татах татаас
• Хааяа нэг олон ангит кино, эсвэл реклам зэрэгт тоглож олох мөнгө (иймэрхүү тохиолдол байдаг бөгөөд Монголчууд Хятад, Япон, Солонгос гээд Монголчуудаас бусад Азиудын дүрийг бүтээнэ :), олон ангит кинонд тоглосоны хөлсөнд өдрийн 20-50 лира, рекламанд тоглосоны хөлсөнд хамгийн багадаа 100 лираны хөлс авдаг.)
• Турк улсад сурдаг гадаад (Турк оюутануудад ч гэсэн ажиллах эрх олгодоггүй) оюутанд ажиллах эрх олгодоггүй бөгөөд зарим нэг оюутан зуны цагт аялал зуулчлалын хотууд болох Бодрум, Анталия зэрэг хотуудад, хагас бүтэн сайнд Стамбул хотод байдаг Солонгос, Хятад, Япон ресторануудад аяга угаагч, зөөгч хийх нь бий, мэдээж хууль бусаар

Сарын зарлага:

• Байр: Дүүрэг, байрлал, халаалтын систем, олон нийтийн тээвэрт ойрхон эсэх, хэдэх өрөө байр гээд хэд хэдэн зүйлээс шалтгаалан байрны үнэ өөрчлөгдөх бөгөөд хамгийн хямддаа 500 лира (2.2 TL буюу лира 1 евротой тэнцэнэ ойролцоогоор). Байрны сарын түрээсээс гадна эхлэн байр түслэгчид 1 сарын байрны түрээстэй тэнцүү хэмжээний (зарим тохиолдолд нэг сарын байрны түрээсээ их) баталгаа (депосит) төлдөг. Дэпоситыг гарахдаа буцаааж авна гэсэн хуулийн заалт байдаг ч бүрэн бүтнээр нь буцааж авах нь ховор тохиолдол.
Тог, ус, газны үйлчилгээг (Ихэнх байрны эзэд өөрсддөө төвөг удахгүйг хүсдэг тул тог, ус, газны үйлчилгээ авах гэрээ контрактыг түрээслэгчидэд даатгадаг) авахын тул мөн 500 орчим лира (барьцаа төлөх, зарим тохиолдолд тоолуур авах г.м) хэрэг болдог. Анхлан байр түрээслэхийг хүсэгчидийн халаасанд ойролцоогоор хамгийн багадаа 1.500 лира байвал зохилтой. Мэдээж энэхүү үнийн дүнг хэдэн хүн нийж байр түрээслэхээсээ хамааран хувааж төлнө. За тэгээд ойролцоогоор 1.500 төгрөг зарцуулаад хов хоосон байранд орлоо, хэтэвчнийхээ зузаан нимгэнээс хамааран шинэ, хуучин тавилага авах үлдлээ.
• Хоол: Бидний мэдэх цэцэгтэй цэцэггүй байцаа, лууван, чинжүү, улаан лоолю, өргөст хэмх зэрэг ногооноос өгсүүлээд мэдэхгүй олон олон ногоо үнэтэй, хямдхан зарагддаг тул ногоонд дуртай хүмүүсийн хувьд диваажин л гэсэн үг. Ногооны үнэ улирлаас хамааран өөрчлөгддөг. Ногооноос гадна алим, лийр, тоор, мандарийн, жүрж, гадил гээд жимс элбэг. Мэдээж жимсний үнэ болон төрөл нь улирлаас хамааран өөрчлөгдөнө.
Монголчууд шиг маханд нугасгүй хүмүүст дуулгах муу мэдээ бол энд (Стамбулд) мах нилээн үнэтэй (тос ихтэй, машиндсан мах ойролцоогоор 1 кг нь 15 лира) мөн амтгүй (Монголын махтай харьцуулбал) байдаг. Лалын шашинтай улс тул адууны мах иддэгүй (нүгэл хэмээн үздэг) тиймээс зарагддаггүй. Мөн гахайн мах иддэггүй, зарагддаггүй. Зарсан тохиолдолд мөнгөн шийтгэлээс өгсүүлээс шоронд хүртэл хоригдох магадлалтай. Гахайн мах хэрэглэдэггүйтэй холбоотойгоор өглөөний цайны өргөн хэрэглээ болох хиам Монголд зарагддаг хиамнуудаас амт муутай байдаг. Мөн бүх хүнсний бүтээгдэхүүний сав баглаан дээр (жигнэмэг, шоколад, чихэр гээд л...) гахайн өөх тос хэрэглээгүй болно хэмээх сануулгыг хэвлэсэн байна.
Хар, Номхон гээд далайгаар хүрээлэгдсэн тул элдэв янзын загас, сам хорхой, наймаалж, хавч гээд далайн бүтээгдэхүүн элбэг байдаг. Дэлгүүрүүдэд далайн бүтээгдэхүүн, үхэр, тугал, хонь, хурга, тахианаас гадна зул сарын үеэр цацагт хяруулын мах зарагдана. Ямаа, тэмээний мах идэх нь “нүгэл” биш ч зарагдаж байхыг хараагүй.
Монголчуудын өргөн хэрэглээний зарим нэг хүнсний бүтээгдэхүүний үнийг жагсаавал.. Хамгийн хямдхан будаа кг нь 2 лира буюу ойролцоогоор 1 евро, гурил 1 лира, гоймон 80 куруш (0.8 лира) байдаг. Сахар 1 кг нь 2.3 лира, наран цэцгийн тос 1л нь 2.5 лира байдаг. Оюутнуудын хичээлийн хуваарь яг цав таарахгүй учир ихэнхдээ оройн хоолны материалаа мөнгө нийлүүлэн худалдаж авдаг. Өдөрийн хоолоо ихэнх оюутнууд сургууль дээрээ иддэг бөгөөд сургуулиудын хоолны газарт оюутны хөнгөлөлттэй (ойролцоогоор 1.5-3 лираны үнэтэй нэг хоердугаар хоол, салат эсвэл жимснээс бүрдэнэ.) хоол байдаг.
• Унаа: Стамбул, Том хот тул (17 сая хүн амтай бөгөөд энэхүү тоо сүүлийн 3-4 жил магадгүй түүнээс их хугацаанд өөрчлөгдөөгүй, миний мэдхийн) зорисон газартаа очихдоо ихэнхдээ унаа дамжих бөгөөд хамгийн багадаа 30 минут зарцуулна. Замын бөглөрөл их. Өглөө оройдоо 20-30 минутанд хоёр метр хүрэхтэй үгүйтэй явах нь энүүхэнд. Метро, трамвай, Ази тивээс Европ тив (эсвэл урвуугаараа), эсвэл аль нэгнээс нь ойр орчимын арлууд руу хүргэх усан онгоцоор зорчихдоо жетон (жетонууд адилхан биш тул ойр хавьцаах жетон зардаг цэгүүдээс авсан нь дээр), автобусаар зорчихдоо билет авна. Бүгд адилхан үнэтэй биш ч нэг бүр ойролцоогоор 1.5 лира байдаг. Метро нь Орос, Франц зэрэг дэд бүтэц тэр дундаа метроны зам сайн хөгжисөн улсуудыг бодвол “инээдтэй” буюу одоогийн байдлаар аравхан (Şişhane-Atatürk Oto Sanayii чиглэлд) буудалтай (энэ 2 сард 4 буудал ашиглалтанд орсон). Истиклал гудамжаар уруудаж өгсөх трамвай, тунел гэгдэх (Beyoğlu Kabataş-г холбоно) ноталжик буюу 1800-гаад оноос одоог хүртэл ажиллаж буй ‘метро’, гээд нэг буудлын унаанууд (ганц, хоёрхон буудал явдаг) байдаг бөгөөд энэ бүрд дээшээ доошоо явж, бууж суухаас гадна дахиад л жетон авах зэргээр мөнгө төлдөг, цаг алддаг. За баахан бараан зүйл биччихлээ эцэст нь нэг авууштай тал нь метро трамвайны замаа жилээс жилд өргөсгөж, уртасгаж, метробус (нэгхэн чиглэлд тусгайлан зассан нэг эгнээ замаар зогсолтгүй, өндөр хурдтайгаар явдаг автобус) зэрэг өөр сонголтууд үүсгэж байгаа. Олон нийтийн тээврийн план.
Төрийн зардалаар бус өөрийн зардалаа дааж сурдаг оюутнуудад хямдралтай зорчих үнэмлэх өгдөг бөгөөд энэхүү үнэмлэхийг сард 55 лирагаар цэнэглээд 200 хүртэл удаа метро, автобус, трамвайнд (Ази Европыг холбох усанд завинд үйлчилдэггүй) дамжиж болдог. Үүнийг аялик (aylık) гэнэ. Энэхүү үнэмлэх жил бүр шинэчлэгддэг. Улсын зардалаар суралцагсадад бүтэн жилийн турш мөн метро, автобус, трамвайнд хэрэглэх болохуйц жолооч эсвэл кассанд үзүүлээд үнэгүй явдаг үнэмлэх олгодог. Жил бүр шинэчлэгддэг. Дээрх 2 төрлийн үнэмлэхүүд зураг хөрөгтэй байдаг. Хоёр төрлийн үнэмлэхийн алийг нь ч авсан анх авахдаа бага хэмжээний мөнгө төлдөг.
• тог, ус, газны мөнгө: Хэрэглэсэн хэмжээгээр төлбөр ирдэг. Туркэд хийгээр, төвөөс халаалттай (Монгол халаалтын систем шиг), тогоор бүр нүүрсээр халаах нь байдаг. Хамгийн их түгээмэл нь хийгээр халаах систем бөгөөд энэ системд газны төлбөр мэдээж зун нь бага өвөл нь их ирнэ. Өвлийн гурван сар хийн мөнгө 200 лира хол давна. Турк улс өөр олон улсын адил хэрэглээний байгалын хийгээ зуун хувь Оросоос авдаг бөгөөд өнгөрсөн жилд л гэхэд байгалын хийн үнэ 60% гаруй хувь нэмэгдсэн. Мэдээж Туркүүд Орос ах нартай доллараар наймаа хийдэг тул доллар лираны харьцаа хийн үнэнд шууд нөлөөлнө. Их хэрэглэх тусамд нэгж (метр кув) усны үнэ буурах бус нэмэгдэнэ. Тог, ус, газнаас гадна хүсвэл интернэтийн үйлчилгээ авч болох бөгөөд интернэтийн үйлчилгээ авахын тулд заавал утас тавиулсан байна. Утасны суурь төлбөр (хамгийн хямд нь HesaplıHATT) яриагүй тохиолдолд 9.33 лира, интернэтийн төлбөр сард 49 лира (хурд болон үнийн хувьд хамгийн боломжийн нь) байдаг. Ийм системд байгалын хийг байраа халаахаас гадна, халуун ус (усанд орох, аяга таваг угаах), хоол хийхэд хэрэглэдэг.
• Гар утсанд хийх нэгж: Өнөөдрийн байдлаар Туркэд 3 оператор (Туркселл, Водафоне, Авеа зэрэг) байдаг бөгөөд аль ч үүрэн телефоны компаний зуун нэгж төвөөс нь авахад ойролцоогоор 18 лира байна. Монгол руу (Гадаад руу) мессэж илгээхэд 3 нэг, өөр хоорондоо ярих болох өөр опературтай (жишээ нь авеагийгийн номертой хүн туркселлийн номер луу) ярихад унах нэгж нь үүрэн телефон цаашлаад хамрагдах үйлчилгээнээс (мобистудент гэдэг шиг оюутануудад зориулсан эсвэл бизнесс эрхлэгчидэд зориулсан гээд) тань шалтгаалан хэлбэлздэг. Ойролцоогоор минутанд 1-6 нэгж унана. 3 сард нэг удаа цэнэглэхгүй бол гадагшаа гарах ячианы эрх хаагдах бөгөөд дахиад 3 сарын дараа дотогшоо орох ярианы эрх хаагдана. Мөн гурван сарын дараа (нийт 9 сарын дараа) номер тань устах болно.
Саяхан дөө (2 жилийн өмнө байхаа) гар утасны хулгай ихэссэнтэй холбоотойгоор гар утаснуудыг бүртгэж (утас бүрийн баттерэй болон их бие дээр IMEI номер байдаг, үүнийг ашиглан бүртгэдэг) эхэлсэн бөгөөд энэхүү системд бүртгүүлээгүй тохиолдолд гадаадаас Турк рүү оруулж ирсэн утас бүр 1 сарын дараа автоматаар хаагддаг. Бүртгүүлэхийн тулд пассапорт, оршин суух зөвшөөрөл зэргээ бүртгэл хүлээн авах эрх бүхий төвүүд дээр авч очин 5 лира төлж бүртгүүлэх бөгөөд ойролцоогоор 7 хоногийн дараа утас тань хэвийн ажиллаж эхэлдэг.


Дүгнэлт:

Ихэнх оюутнууд зургаа зургаагаараа нийлэн байр хөлслдөг бөгөөд ойролцоогоор 500 лираны түрээстэй байранд зургаан хүн амьдрана гэж тооцвол хүн бүрийн халааснаас сар дутамд байр, хоол, тог, ус, хий, интетийн төлбөрт ойролцоогоор 200-300 лира гарна.
Мэдээж унааны 55, сард гар утсандаа 100 нэгж авч хийнэ гэж бодоод 18 лира, ариун цэврийн хэрэглээний материалууд (оо саван, сойз гээд юу эс байхав дээ) гээд нэмбэл үнийн дүн маань 300-400 болж нэмэгдэнэ.
Үүнээс Улсын зардлаар сурдаг гэж тооцоод сарын тэтгэлэг болох 175 лирагаа хасахад оюутан сар бүр хамгийн багадаа 25-125 лираны "өрөнд" орж байна. Гар утсандаа нэгжгүй, халаасандаа мөнгөгүй, өдөрт нэг хоолтой амьдрахад нэг иймэрхүү зардал гарна.

Tурк Улсдад дээд боловсрол эзэмших арга замууд

Турк Улсад дээд боловсрол эзэмших 3 зам байна. Нэг нь улсын зардалаар, нөгөө нь хувийн зардалаар сурах бүр нөгөөх нь шашны шугамаар суралцах.

1. Зөвхөн Турк гэлтгүй гадаад улсад Улсын зардлаар сурахын тулд арван жилээ (11 жилээ) төгсөөд Монголын нэгэн их дээд сургуулид элсэн орж нэг жил суралцсаны дараа улсын зардалаар гадаадад сургах шалгалтанд орон тэнцээд эсвэл ар, өврийн хаалгаар орон шалгалтанд орсон ороогүй Турк улс (гадаад) руу хувиарлагдах нэг дэх зам.
Монгол Улсад үйл ажиллагаагаа явуулдаг дөрвөн Турк сургуулийн нэгийг төгссөн тодорхой тооны "шилдэг" сурагч Турк руу улсын зардалаар явах шалгалтанд арваа төгсөнгүүтээ орох эрх олж авдаг. Би хувийн зардалаар буюу 3 дугаар замаар явдаг тул энэ тал дээр миний мэдлэг дутна тиймээс ингэсгээд орхъё.

2. Шашны шугамаар сурах. Энэ аргаар ихэнхдээ Казакууд ирдэг бөгөөд сүүлийн үед Монголчууд бас ирэх болсон сураг сонсогдсон. Сургуулид орохоосоо өмнө Турк хэл сурж байгаа нэртэйгээр 1-2 жил лалын шашинд суралцаад, дараа нь ЕӨС-т орж "хүссэн биш" сургуулидаа хувиарлагдана. Хэлний бэлтгэл нэрээр бүтэн жил КУРАН уншиж, толгойгооо хэрхэн боох (охидод), абдест буюу мөргөлийн угаалга хэрхэн хийх талаар суралцдаг тул шалгалтын асуултуудыг ойлгох хэмжээнд хэлний мэдлэггүй (КУРАН нь Араб хэл дээр байдаг бөгөөд бүтэн жил КУРАн цээжилсэн хүн Турк хэл дээр шалгалт өгөөд тэнцэх эсэх эргэлзээтэй) тул шалгалтнаас сайн оноо авахгүй, сайн оноо авсан ч сонгон суралцахыг хүссэн сургуулийг тань шашныхан сайшаахгүй байх магадлалатай. Шашныханы үзэл бодол яагаад чухал юм бэ гэж үү, энэ чиглэлээр ирсэн оюутнуудын сургалтын төлбөрийг тэд төлж, сар бүр тодорхой хэмжээний тэтгэлэг олгож сайхан зан нь хөдлөбөл жилийн эцэст гэр лүү тань нисэх зардалийг мөн тэд даадаг учираас...
Шашны шугамаар ирсэн оюутнууд (тэр тусмаа охид) дотуур байр нэртэй шоронд хоригдож долоо хоногт 1 удаа хэдхэн цагын турш гадагш гарах эрхтэй байдаг. Би нэг удаа сэтгэл санааны дарамтанд орсон Монгол охиныг эргэхээр хэдэн найзын хамтаар очиход бичиг баримт үзүүлж байж нилээн хэцүүхэн нэвтэрсэн зэрэг шалгаанаас болоод энэ замаар сурахад нэгих сүжиггүй тиймээс ингэсгээд орхъё.

3. Бүр эсвэл YÖS (Yabancı Öğrenciler Sınavı) хэмээх гадаад оюутан элсүүлэн авдаг шалгалтанд бие даан орж хувиарлагдах боломжтой. Гадаад оюутан элсүүлдэг шалгалт нь Англи, Турк хэл дээр байдаг бөгөөд Англи хэл дээр шалгалтанд орох хэмжээнд Англи хэл эсвэл Турк хэл мэдэхгүй тохиолдолд Турк хэлний бэлтгэл буюу ТӨМЭР-т сурна. Гадаад оюутан сонгон шалгаруулах шалгалт-ЕӨС (YÖS) жил бүр 4 сард болдог бөгөөд математик, сэтгэн бодох, физик, хими, геометр зэрэг хичээлийн хүрээнд асуултууд бэлтгэгдсэн байдаг.

Сурах талаар эхнийхээ бичлэгийг Турк болон Англи хэл мэддэгүй дүү нартаа зориулая гэж бодлоо. Турк болон Англи хэлний нэгийг ЕӨС-т орох хэмжээнд мэдэхгүй тохиолдолд Турк хэл сурах гэдэг нэг арга үлдэж байгаа бөгөөд Турк хэлний сургалт явуулдаг хэд хэдэн дамжаа байдгаас ихэнх Монголчуудын хамрагддаг, бас ч үгүй найдвартай ТӨМЭР болох (төмэр гэдэг нь Турк хэл заах төв гэсэн угтгатай үгсийн товчилол) Анкара их сургуулийн ТӨМЭР-т элсэх шаардлага зэргийг орууллаа. Дараагийн удаа сургалтын төвүүд, төлбөр зэргийг оруулна аа.

Анкара ТӨМЭР-ын оюутан элсүүлэх журам, шаардалага

1. Курст бүртгүүлээд нэн түрүүнд шалгалт өгч хэлнийхээ зэргийг тогтоолгох бөгөөд энэхүү төвшин тогтоох шалгалт нь өдөр бүр 09:00-17:00 хооронд явагддаг байна. Шалгалтын төв (зөвхөн шалгалт биш оюутны бүртгэл энэ тэр гээд оюутантай холбоотой бүх ажлийг хийдэг газар) ажлийн өдрүүдэд 08:30-20:00, амралтын өдрүүдэд 8.30-17.30 цагийн хооронд ажилладаг байна.
2. Турк хэлнээс өөр хэлээр суралцах гэж буй тохиолдолд (энэхүү төв нь Турк хэлнээс гадна Англи, Голланд, Грек, Араб, Болгар, Япон, Хятад, Герман, Франц гээд нилээн хэдэн хэлний сургалт явуулдаг.) төвшин тогтоох шалгалт тодорхой хэмжээний төлбөртэй бөгөөд, төвшингөө тогтоолгоод, сургалтандаа хамрагдахаар төлбөрөө төлөх үед шалгалтанд зориулан авсан төлбөрийг сургалтын төлбөрөөс хасдаг байна. Жишээлбэл: шалгалтанд орохын тул 100₮ төлсөн бол сургалтын төлбөр болох 2000₮-с хасагдаад 1900₮ төлөхөд хангалттай гэсэн үг юм. Зөвхан шалгалтанд ороод цааш бүртглэ хийлгэн үргэлжилүүлэн суралцахгүй тохиолдолд шалгалтын төлбөрөнд өгсөн 100₮-өө буцааж авах боломжгүй.
3. Төвшин тогтоох шалгалтын хариу дараагийн 4 сард хүчинтэй бөгөөд энэ хугацаанд курстээ бүртгүүлээд хичээлдээ явж эхлээгүй тохиолдолд дахин төвшин тогтоох шалгалтанд орж байж курстээ сууна.
4. Курсын төлбөрийн Турк Лирагаар төлөх бөгөөд (2000₮ тэр өдрийн ханшаар хэдэн Турк Лира болж байна, төдөн ТУрк лира төлнө гэсэн үг) курсээс шалтгаалан (оюутан нь бүрдээгүй тохиолдолд мөн төвшингийн ангийг нээхгүй байх зэрэг) анги нээгдээгүй тохиолдолд төлбөрийг буцааж олгоно.
5. Хямдралуудад хамрагдах бол бүртгэлийн үед хямдралд хамрагдахын тулд бүрдүүлбэл зохих бичиг баримтыг бүрдүүлэн бүртгэлийг хариуцсан ажилтанд өгвөл зохино.
6. Сургалтаа завсарлах (чөлөө авах) талаарх өргөдөлийг мөн төвшиний (төвшин дээшилсэн эсвэл дөнгөж сургалтаа эхэлж байж болно) хичээл эхэлсэн даруй эхний долоо хоногт хүлээж авдаг бөгөөд оюутан хамгийн ихдээ 1 жилийн чөлөө авах эрхтэй. Энэ хугацаанд сургалтын төлбөр нэмэгдсэн тохиолдолд оюутан төлбөрийн зөрүүг төлж байж сургалтаа үргэлжилүүлэх эрх олж авна. 4 сараас их хугацаатайгаар чөлөө авсан оюутан үнэгүй төвшин тогтоох шалгалтанд хамрагдаж төвшингөө тогтоолгон сургалтаа үргэлжилүүлнэ.
7. TÖMER жилийн 12 сар 7 хоног бүр 09:00-21:00 цагийн хооронд сургалтаа явуулах бөгөөд (баяр, тэмдэглэлт өдрүүдэд амрана) TÖMER-с шалтгаалан өрөөгүй хичээлүүдийг нөхнө.
8. Оюутан төлбөрөө төлсөний дараа улирлын эхний 2 долоо хоногт сурах эрхээ өөр нэгэнд өгч эсвэл хэлээ солиж болно. Сурах эрхээ өөр хүнд шилжүүлсэн тохиолдолд шинэ оюутанг үнэгүй төвшин тогтоох шалгалтанд оруулна.
9. Турк болон Англи хэлний курст хамгийн багадаа 7 оюутан, бусад хэлний курст хамгийн багадаа 5 оюутан бүртгүүлсэн тохиолдолд анги нээгдэнэ. Групээрээ (хамгийн багадаа 7) бүртгүүлсэн тохиолдолд хүссэн өдөр болон цагтаа хийчээлээ явуулах эрхтэй.
10. Төвшин бүрийн сүүлийн дөрвөн цагт дараагийн төвшинд элсэх шалгалт авагддаг. Доорх жагсаалтын сүүлийн оноонууд авбал зохих хамгийн бага оноо юм. Шалгалтаа амжилттай өгсөн оюутан дараагийн төвшинд шилжин суралцана. Амжилтгүй болсон тохиолдолд мөн төвшиндөө давтан (төлбөрөө төлөн) сурна.

Хамгийн өндөр оноо Авбал зохих хамгийн бага оноо
Сонсох 25 15
Унших 25 15
Харилцан ярих 15 9
Яриагаар ойлголцох 10 6
Бичгээр ойлголцох 25 15

11. Анхан (Temel) болон дунд (Orta) шатны курсыг төгсөгчидид TÖMER-н захиргаанаас сертификат, дээд курсыг (Yüksek kuru) төгсөгчидөд Анкар Их сургуулийн баталгаажуулсан диплом олгодог.
12. Хичээлүүдэдийн 7/8 хувид заавал суусан байх ёстой бөгөөд хичээлдээ хангалттай суугаагүй тохиолдолд улирлын эцсий шалгалтанд оруулахгүй. Курст суугаагүй өдөр болон цагийн төлбөр буцаан олгогдохгүй.
13. Бүртгэлээ хийлгэж буй оюутан дээрх бүх шаалдлагуудын хүлээн зөвшөөрсөн гэж тооцогдоно.

Эцэст нь Турк улс руу Улсын зардалаар явуулж сургана гэсэн зарлал худлаа байх магадлал их өндөр байдаг бөгөөд иймэрхүү зарлалын дагуу хандах гэж байгаа бол, хандах гэж байгаа нэгэнг таньдаг бол анхаараарай, анхааруулаарай... Хэдэн мянган доллор төлөөд дотуур байр нэртэй шоронд хоригдох эсвэл хэлний курст суух эрх урилага төдийтэй хоцорвол харамсалтай биз дээ...

Турк Улсын Талаар

Албан ёсны хэл: Турк хэл
Нийслэл хот: Анкара (39°55′N 32°50′E)
Хамгийн том хот: Стамбул
Үндэслэгч: Мустафа Кемал Ататурк
Төрийн систем: Ардчилсан
Ерөнхийлөгч :(одоогийн) Абдуллах Гүл
Ерөнхий сайд :(одоогийн) Режеп Тайп Эрдоан
Газар нутгын хэмжээ: 783,562 км², газар нутгийн хэмжээгээрээ дэлхийн хамгийн том 37 дахь улс, Европод Оросын дараа 2 дугаарт жагсдаг. Газар нутгын %1,3 нь ус.
Хүн ам: 71.517.100, км²-д 93 хүн ноогдоно. Хамгийн их иргэнтэй 17 дахь улс.
Улсын уриа: Yurtta Sulh, Cihanda Sulh (Эх оронд энх тайван, эрэн дэлхийд энх тайван)
Тэмдэглэлт өдрүүд
4 сарын 23, 1920 оны мөн өдөр орчин үеийн Турк улсын анхны Парламент цугласан бөгөөд түүнээс хойш энэхүү өдрийг Хүүхэд залуучуудын баяр болгон зарласан байна.
5 сарын 19, 1919 оны мөн өдөр чөлөөлөх дайн эхэлсэн
8 сарын 30, 1922 оны мөн өдөр чөлөөлөх дайнд ялсан
10 сарын 29, 1923 оны мөн өдөр Бүгд Найрамдах Турк улс болгон тунхагласан
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн : 1.026 трилион Америк доллар (2008 оны байдлаар)
Хүн амд ноогдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн: 9.333 Америк доллар (2007 оны байдлаар)
Экспорт: 132.8 тэрбум Америк доллар, 2007 оны байдлаар
Импорт: 198.6 тэрбум Америк доллар, 2007 оны байдлаар
Инфиляц: %10,31 (хэрэглэгчидэд), %12,56 (үйлдвэрлэгчидэд), 2007 оны байдлаар
Цагийн Zone: зуны цаг EET (UTC+2) өвлийн цаг EEST (UTC+3)
Мөнгөн тэмдэгт: Турк лира (ТL) (1 евро ойролцоогоор 2.2 лиратай тэнцэнэ. Намайг анх ирэхэд сая саяар яригддаг байж байгаад 3 жилийн өмнө мөнгөн тэмдэгтээсээ 6 тэг хассан юм.)
Төрийн дуулал: İstiklâl Marşı
Төрийн өнгө: Улаан, цагаан
Утасны код: +90
Интернетийн код : .tr